Sigorta başlangıç yılına göre değişen emeklilik sistemi, 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri oluşturuyor. 3.600, 4.500 ve 5.400 prim günü baz alınarak şekillenen modellerle, belirli koşulları sağlayan sigortalılar erken yaşta emeklilik imkânı kazanabilecek. Yaş, prim günü ve çalışma süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca çalışan için çeşitli emeklilik seçeneklerini gündeme getiriyor.
Giriş tarihine göre emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son değişikliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor. 94, 08 ve 18 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden kısmi emeklilik imkânı sağlanıyor. Emeklilik yaşı ve sigortalılık süresi birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu sistemler, erken yaşta emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler getiriyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, ilk işe başlama yılına bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi kilit yıllarda sigortalı olanlar için çeşitli prim günleriyle kısmi emeklilik fırsatları oluşturuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, primi eksik olan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 günle erken emeklilik
09.09.1999 tarihinden önce sigortalı olan kişiler, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 prim günü koşullarını yerine getirdiğinde erken emeklilik imkânı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı 50, erkeklerde ise 55 olarak belirleniyor. Kesintili çalışma geçmişi olanlar için bu formül avantajlı bir çözüm sunuyor.
2008 girişlilere 4500 prim günü modeli
1999 sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için kısmi emeklilik şartları biraz daha zor. Bu grup, 4500 prim günü ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkeklerde 60 emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun hizmet süresine ulaşmakta güçlük yaşayan çalışanlara kolaylık sağlıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 günlük model
2008 sonrası sigortalı olanlar için en ağır kısmi emeklilik şartları geçerli. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi aranıyor. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emekli olma hakkı kazanabiliyor.
Engelli ve malulen emeklilik seçenekleri
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az %40 engellilik raporu sahip olan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim günü ve sigortalılık süresi, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40 ila %49 arası için 18 yıl ve 4100 gün,
– %50 ila %59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 ve üzeri için on beş yıl ve 3960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilikte sağlık raporu şart
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden çalışanlar, resmî rapor ile 1.800 gün prim temelinde emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra yeniden işe başlama durumunda emekli aylığı iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir erken emeklilik desteği devrede. Bu kadınların prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar daha erken emeklilik fırsatı kazanıyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik yaşınızı, ilk SGK girişinize göre hesaplayın.
-
Eksik primlerinizi, borçlanma seçenekleriyle tamamlayın.
-
Engelliyseniz, malulen emeklilik gibi ek avantajları değerlendirin.
-
Engelli evladınız bulunuyorsa, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik sürenizi öne çekebilirsiniz.