Dönen Kara Deliklerin Uzay-Zaman Üzerindeki Etkisi
Astronomlar, dönen kara deliklerin çevresindeki uzay dokusunu gerçek zamanlı olarak izlemeyi başardı. Bu durum, fizikçilerin yüzyılı aşkın süredir teorik olarak bildiği bir olguydu, ancak doğrudan gözlemlenmesi mümkün olmamıştı. Şimdi, uzak bir yıldızın “ölümü” sayesinde bu kozmik sürecin izlenmesi mümkün oldu.
Gelgit Bozulma Olayı
Olay, bir yıldızın süper kütleli bir kara deliğe yaklaşmasıyla başladı. Bu süreçte yıldız, “gelgit bozulma olayı” olarak adlandırılan bir fenomenle parçalanarak malzemelerini kara deliğe aktardı. Bu olay “AT2020afhd” adıyla kaydedildi ve Albert Einstein’ın genel görelilik kuramının önemli bir öngörüsünü test etmek için doğal bir laboratuvar haline geldi.
- Dönen kara deliklerin uzay-zaman üzerindeki etkisi
- Gelgit bozulma olayları ve sonuçları
- Einstein’ın teorilerinin günümüzdeki yansımaları
Uzay-Zamanın Bükülmesi
Astronomlar, bu yıldız kalıntısından yayılan X-ışınları ve radyo dalgalarındaki düzenli dalgalanmaları izleyerek, kara deliğin çevresindeki uzay zaman dokusunun büküldüğüne dair net kanıtlar elde etti. Bu etki, Lense-Thirring presesyonu olarak biliniyor.
AT2020afhd olayında, X-ışını parlaklığı 19,6 günde bir düzenli olarak artıp azaldı. Radyo teleskopları da benzer bir ritmi yakalayarak, X-ışınları ve radyo dalgalarının senkronize bir şekilde değiştiğini gösterdi.
Einstein’ın Teorisinin Doğrulanması
Einstein, bu etkiye ilk kez 1913’te dikkat çekmişti. Ancak bir kara deliğin yakınında bu etkinin gözlemlenmesi oldukça zordu. Şimdi, bu çalışma sayesinde yıldız kalıntılarının izlenmesiyle bu karmaşık süreç anlaşılabilir hale geldi. Araştırmanın bulguları, hasix.org adresinde detaylı bir şekilde ele alındı ve bilim dünyasına önemli katkılarda bulundu.
